3100 Sayılı Ödeme Cihazları Kullanma zorunluluğu getiren Kanunun 69, 70 Sayılı Tebliğleri ve son yayınlanan Vergi Usul Kanunu Tebliği Kapsamında Vergi Mükelleflerinin ödeme kaydedici Cihazlarının en geç 31.12.2015 tarihine kadar Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz (Yazar Kasalar) ile yenilemeleri zorunluluğu getirilmiştir.
Gelir İdaresi yeni nesil ödeme kaydedici cihazlara erişimi sağlayabilmek, mükellefleri kolay denetleyebilmek için anlık ve dönemsel bilgi alabilmek için yeni teknolojilere uyumlu bulunan yeni nesil pos cihazların kademeli olarak kullanımını zorunlu hale getirmiştir.
İlk defa 6.12.1984 tarihinde 3100 sayılı Kanun ile Mükelleflerce Kısaca Yazar Kasa denen ödeme kaydedici cihazların kullanmaları mecburiyeti getirilmiştir.
İlk defa Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz Zorunluluğu 11.04.2012 tarih ve 28261 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 69 Nolu Tebliğle hayatımıza girmiş, 6.06.2012 tarih ve 28315 sayılı resmi gazetede yayımlanan 70 Nolu Tebliğ İle Geçiş sürelerinde düzenlemeler yapılmış ve En Son 15.06.2013 tarih ve 28678 sayılı resmi gazetede yayımlanan 426 Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile yeni nesil ödeme kaydedici cihazların kullanımı mecburiyetinin başlama tarihleri, değiştirilerek bu gün itibari ile son şeklini almıştır.
YENİ NESİL ÖDEME KAYDEDİCİ CİHAZ NEDİR
Basit/Bilgisayar bağlantılı ve EFT-POS özellikli olmak üzere temelde 2 tür yeni nesil ödeme kaydedici cihaz vardır. Ayrıca, akaryakıt pompalarına bağlanan, sinema giriş bileti ve yolcu taşıma bileti düzenleyen ödeme kaydedici cihazlar da bu kapsama girmektedir.
Mükellefler Maliye Bakanlığı’nca onaylanan ve Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinin (www.gib.gov.tr) duyurular bölümünde yer alan yetkili ödeme kaydedici cihaz firmalarından herhangi biri ile iletişime geçerek cihazlarını alabileceklerdir.
SON DÜZENLEMEYE GÖRE NE ZAMAN ZORUNLULUK BAŞLIYOR
Ödeme Kaydedici Cihaz Üreticileri veya ithalatçıları üretilecekleri veya ithal edecekleri Ödeme kaydedici cihaz modelleri 31/12/2013 tarihine kadar izin verilmişti.
Önceki mevzuata istinaden üretimi veya ithalatı onaylanan ödeme kaydedici cihazları, 31/12/2015 tarihine kadar satılabilecektir. Eski tip ödeme Kaydedici Cihazlar 1.1.2016 tarihinden sonra Yazar Kasa satıcıları eski tip (yazar kasaları) Ödeme Kaydedici Cihazları satamayacaklardır. Bayilerin ellerinde bulunan bu eski tip yazar kasaları üreticilerine iade etmeleri ya da hurdaya ayırmaları gerekmektedir.
Mükellefler ellerindeki önceki mevzuat hükümlerine tâbi ödeme kaydedici cihazlarını, en geç 01/01/2016 tarihini kadar Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlarla değiştirmeleri gerekmektedir. .
Eski Tip (Yazar Kasaların) Ödeme Kaydedici Cihazların Mali hafızası 31 Aralık 2015 tarihinden önce dolan Mükellefler, Mali hafızalarını değiştiremeyecekler eski tip Ödeme Kaydedici cihazlarını hurdaya ayıracaklar ve hemen eskisi yerine yeni nesil cihaz kullanmak zorundadırlar.
Faaliyetlerinde 3100 sayılı Kanun ve ilgili mevzuatına göre ödeme kaydedici cihaz kullanmak zorunda olan mükelleflerden, Seyyar EFT-POS Cihazı Kullananlar 01/10/2013 tarihinden itibaren bu cihazlar yerine EFT-POS özelliği olan yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanmak zorundadırlar. (VUK 427 Seri nolu Genel Tebliği ile kullanım zorunluluğunun başlama tarihi: 01/EKİM/2013 olarak değiştirilmiştir.)
Faaliyetlerinde Yol kenarı otopark hizmeti veren mükellefler, 01/10/2013 tarihinden itibaren EFT-POS özelliği olan yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanmak zorundadırlar. (VUK 427 Seri Nolu Genel Tebliği ile kullanım zorunluluğunun başlama tarihi: 01/EKİM/2013 olarak değiştirilmiştir.)
YENİ NESİL ÖDME KAYDEDİCİ CİHAZI KİMLER KULLANACAKLAR
3100 Sayılı Kanun ve 213 Sayılı VUK Kanunun 426 Nolu Genel Tebliğine göre; Satışı yapılan malları aynen veya işlendikten sonra satışını yapanlar dışındaki kimselere satan veya aynı kimselere hizmet veren birinci ve ikinci sınıf tüccarlara (perakende teslimde bulunan veya hizmet ifa eden) Vergi Usul Kanununa göre fatura vermek zorunda olmadıkları mal satışları veya hizmet ifalarının belgelendirilmesinde 3100 Sayılı Ödeme Kaydedici Cihazları Kullanmaları Mecburiyeti Hakkında Kanuna hükümlerine göre,“Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazları” kullanma zorunluluğu getirilmiştir.
07/08/2014 tarihinden itibaren yeni işe başlayanlar başlama tarihinden itibaren 15 gün içinde yeni nesil ödeme kaydedici cihazlarını almak ve kullanıma hazır hale getirmek zorundadırlar.
Mükellefler dilerlerse Eski tip Ödeme Kaydedici Cihazlarının değişimini hemen yapabilirler.
Bu cihaz değişimi için Bağlı Olduğu Vergi dairesine yazılı başvuru yapacaklar, alacakları izin yazıları ile birlikte Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazı satın alacaklar. alış faturasının düzenlendiği tarihten (fatura tarihi dahil) itibaren 15 gün içerisinde bağlı bulundukları vergi dairesine bir dilekçeyle (alış faturası örneği, cihaz sicil numarası, cihazdan alınan bir fiş örneği de dâhil olmak üzere) gerekli belgeleri eklemek suretiyle bildirerek kayıt ettirecekler ayrıca mükelleflerin kayıt işlemi ile birlikte, kullanmak üzere aldıkları her bir cihaz için ayrı ayrı olmak üzere “Ödeme Kaydedici Cihazlara Ait Levha”yı söz konusu süre içerisinde vergi dairelerinden alarak işyerlerinde devamlı surette görülebilecek bir yere asacaklardır.
426 Nolu VUK Tebliğine göre cihazın alındığı tarih itibariyle yeni nesil ödeme kaydedici cihazları kullanma mecburiyetinin başlamasına 15 günden daha az bir süresi kalan mükelleflerin, söz konusu 15 günün sonunu beklemeden Alış Faturasının alındığı gün itibari ile yukarıda açıklandığı şekilde cihazlarının kaydını yaptırıp ödeme kaydedici cihazlara ait levhalarını almaları ve kullanmaya başlamaları gerekmektedir.
Ayrıca Toptan ticaretle uğraşan ve faaliyetimde seyyar EFT-POS (banka POS’u) kullananlar yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma mecburiyetleri yoktur.
Yine Basit usule tâbi mükelleflerin yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma
mecburiyetleri yoktur.
Otel İşletmesi Bünyesinde sadece günlük müşteri listesinde kayıtlı müşterilerine hizmet veren otel işletmecilerinin Yeni Nesil Pos Cihazı Kullanmanıza gerek yoktur. Ancak Otel Günlük müşteri listesinde kayıtlı olmayan ve dışarıdan gelen müşterilere de hizmet vermeniz halinde yeni nesil ÖKC kullanma zorundadır.
Otopark işletmesinde Yol kenarı otoparkınız var ise 01.10.2013 tarihinden itibaren EFT-POS özelliği olan yeni nesil ÖKC kullanacaktı, -Sabit otoparkınızda 01.01.2016 tarihinden itibaren, Yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanmak zorundadır.
Akaryakıt istasyonlarında akaryakıt satışlarımı pompalara bağlı yazar kasalardan otomatik olarak çıkan ödeme kaydedici cihaz fişleri ile belgelendirmektedir. Bu mükellefler, pompalardan yapılan akaryakıt satışlarıyla ilgili tahsilat için seyyar EFT-POS (banka POS’u) cihazını kullanmaya devam edeceklerdir.
Ancak, akaryakıt harici satışlarda (market, oto yıkama, yağ değişimi vb.) seyyar EFT-POS cihazı kullanılması hâlinde, münhasıran bu satışların belgelendirilmesinde EFT-POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihazların kullanılması zorunludur.
Perakende nitelikli mal satışlarının veya hizmet ifalarının bedelinin tahsilinde kullanılan seyyar EFT-POS’larının (mobil banka POS’u) tamamı EFT-POS özellikli yeni nesil ödeme kaydedici cihazlarla değiştirilecektir. İhtiyaç fazlası veya kullanma imkanı bulunulmayan seyyar EFT-POS’larının (mobil banka POS’u) ise iptal edilmesi veya hiçbir şekilde perakende nitelikli satışların bedelinin tahsilinde kullanılmaması gerekir.
Kargo işletmeciliği yapan mükelleflerde dağıtım ve kurye hizmetlerine ilişkin tahsilatlarla ilgili olarak EFT-POS özelliği olan yeni nesil ödeme kaydedici cihaz kullanma zorunluluğunuz yoktur.
Serbest muhasebeci mali müşavir, Yeminli Mali Müşavir, Avukat, Doktor gibi Serbest Meslek erbablarının tümünde yeni nesil ödeme kaydedici cihazlar kullanma zorunluluğu yoktur.
CEZAİ YAPTIRIMLAR
15.06.2013 tarih ve 28678 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 426 Nolu VUK Genel Tebliği’ne göre belirlenen usul ve esaslara uymayan mükellefler ve Ödeme Kaydedici Cihaz üreticileri veya ithalatçıları hakkında 213. Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun Mükerrer 355.maddesi göre; 2015 Yılında kullanılacak ceza miktarları;
Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında 1300 TL
İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 660 TL
Diğer durumlarda 330 TL özel usulsüzlük cezası kesilir.
SONUÇ
Değerli Vergi Mükelleflerimiz, 3100 Sayılı Kanun ve 213 Sayılı VUK 426 Nolu Genel Tebliği Kapsamında eski tip halk dilinde yazar kasa olarak bilinen Ödeme Kaydedici Cihazların kademeli olarak Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazlarla değiştirilmesine 15.06.2013 tarihinde karar verilmiş olup, değişikliğin tüm 1. Ve 2. Sınıf mükelleflere uygulanması 01.01.2016 tarihinde başlamış olacaktır.
Yukarıda Mükellef grupları itibari ile ayrıntılı olarak belirttiğimiz uygulamada yıl sonunda sıkışıklığa neden olması muhtemel olduğu için bir an önce Eski tip yazar kasalarınızı (Ödeme Kaydedici Cihazlarınızı ) Yeni nesil Ödeme Kaydedici cihazlarla değiştirmenizi öneririz.
Ayrıca elinde EFT-POS (Banka Mobil Posu) bulunan müşterilerin de yeni nesil ödeme kaydedici cihazlarına dönüşüm sonucu hem eski tip yazar kasalarını hem de EFT-Mobil POS’larını İptal ettirmelerini öneririz.
3100 Sayılı Kanun Kapsamında Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihaz kullanmak zorunda olmayanlarda ise tabi ki EFT-Mobil POS cihazlarını eskiden olduğu şekilde kullanmalarında sakına yoktur. Bu mükellefler eskiden olduğu gibi EFT-Mobil Pos kullanmaya devam edeceklerdir.
Ancak Nihai tüketicilere mal veya hizmet veren tüm 1. Ve 2. Sınıf vergi mükellefleri Yeni Nesil Ödeme Kaydedici Cihazını 01.01.2016 tarihinden itibaren kullanmak zorundadırlar.
Kullanmak zorunda olan mükelleflerin cezalı duruma düşmemeleri için bu kısa sürede işlemlerini tamamlatmalarını tavsiye ederiz.
Ahmet GÜNDÜZ – YMM