Satış Fiyatı Belirlenirken Unutulmaması Gereken Gider ve Maliyet Unsurları Nelerdir?
İşletmenizin ana faaliyet konusunu oluşturan emtia ya da mamul satışında veya hizmet sunumunda ister brüt karlılıkta olsun ister faaliyet karı olsun hedeflenen kâra ulaşabilmek için göz önünde bulundurulması gereken unsurlar mevcuttur.
Ticaret işletmelerinde alınan emtianın üzerine eklenen kar ya da imalattan çıkan mamulün birim maliyetinin üzerine ilave edilen işletme karı ilk etapta işletmeyi brüt karlılığa ulaştırdığı gözlenmektedir. Fakat dikkate alınmayan/ihmal edilen faaliyet giderlerine ek olarak finansman maliyetlerinin satış fiyatı belirlenirken devre dışı bırakılması veya gider tahminlerindeki olumsuz sapmanın büyük olması işletmenin elde etmeyi beklediği kardan yoksun kalmasına neden olur.
Bu bağlamda işletmenin istatistikî geçmiş maliyetleri göz önünde bulundurulmalı hem de doğru bir bütçeleme ile birlikte satın alma ve üretim maliyetlerinin optimal düzeyde ve gerçekçi tespit edilmesi satış fiyatının doğru belirlenmesine yardımcı olacaktır.
Durumu örnek ile açıklamaya çalışacak olursak;
A işletmesi tek tip X mamulü üretmekte olup Nisan 2019’da katlandığı dönüştürme maliyetleri fiili olarak aşağıdaki gibi gerçekleşmiştir. Ürettiği mamullerin tamamı satılacaktır. Tahmin edilen faaliyet giderleri ise geçmiş yıl verilerden hem de önceki aylardan elde edilmiş olup güncellenmiştir. Nisan ayında ödeyeceği finansman gideri ise sabittir. Örneği basitleştirmek için vergiler ile diğer gelir tablosu kalemleri ihmal edilmiştir. Bu veriler ışığında satış fiyatını hesaplamaya çalışalım.
| Direkt İlk Madde Malzeme Gideri (TL) | 100.000,00 |
| Direkt İşçilik Gideri (TL) | 45.000,00 |
| Genel Üretim Gideri (TL) | 25.000,00 |
| Toplam Üretim Maliyeti (TL) | 170.000,00 |
| Toplam Üretim Miktarı (Adet) | 1.000 |
| Birim Üretim Maliyeti (Adet/TL) | 170,00 |
İmalatın tamamlanması sonucunda mamulün birim üretim maliyeti 170,00 TL/Adet olarak hesaplanmaktadır. Bu maliyetin üzerine faaliyet ve finansman giderleri göz ardı edilip % 15 işletme karı eklenerek satış fiyatı hesaplandığında gelir tablosu aşağıdaki gibi şekillenecektir. (Birim satış fiyatı 170,00*1,15 = 195,50 Toplam Satış Tutarı 195,50*1000 = 195.500,00)
|
Birim başına üretim maliyetine faaliyet giderleri ile finansman giderlerini de eklediğimizde alacağı ek birim maliyet aşağıdaki gibi olacaktır.
| Gider Türü | Toplam | Birim Başına Düşen Gider |
| Pazarlama ve Satış Dağıtım Giderleri (TL) | 30.000,00 | 30,00 |
| Genel Yönetim Giderleri (TL) | 20.000,00 | 20,00 |
| Finansman Giderleri (TL) | 7.500,00 | 7,50 |
| Toplam Üretim Miktarı (Adet) | 1.000,00 | |
| Birim Başına Düşen Faaliyet ve Finansman Gideri Toplamı (TL) | 57,50 | |
Toplam satış tutarı ise;
| Birim Başına Düşen Faaliyet ve Finansman Gideri Toplamı (TL) | 57,50 |
| Birim Üretim Maliyeti (Adet/TL) | 170,00 |
| Toplam Birim Maliyet (TL) | 227,50 |
| İşletme Karı Eklenmiş Birim Satış Fiyatı (227,50*1,15) | 261,63 |
| Toplam Satış Tutarı (261,63*1000 adet) TL | 261.625,00 |
Birim üretim maliyetine faaliyet giderleri, finansman giderleri ve işletme karı eklendiğinde birim satış fiyatı 261,63 TL olarak belirlenir. ( Faaliyet ve finansman giderleri toplamı birim üretim miktarına bölünerek basitçe hesaplanmıştır)
Gelir tablosu;
| A-BRÜT SATIŞLAR | 261.625,00 |
| 1-Yurt içi Satışlar | 261.625,00 |
| D-SATIŞLARIN MALİYETİ(-) | 170.000,00 |
| 1-Satılan Mamuller Maliyeti(-) | 170.000,00 |
| BRÜT SATIŞ KÂRI VEYA ZARARI | 91.625,00 |
| E-FAALİYET GİDERLERİ(-) | 50.000,00 |
| 2-Pazarlama, Satış ve Dağıtım Giderleri(-) | 30.000,00 |
| 3-Genel Yönetim Giderleri(-) | 20.000,00 |
| FAALİYET KÂRI VEYA ZARARI | 41.625,00 |
| H-FİNANSMAN GİDERLERİ(-) | 7.500,00 |
| 1-Kısa Vadeli Borçlanma Giderleri(-) | 7.500,00 |
| OLAĞAN KÂR VEYA ZARAR | 34.125,00 |
Görüldüğü gibi birim üretim maliyeti üzerine faaliyet ve finansman unsurları dikkate alınmadan sadece işletme karı eklenerek belirlenen satış fiyatı üzerinden yapılan ticaret işletmenin dönemi 32.000,00 TL zararla kapatmasını neden olur. Nitekim dikkate alınmayan unsurlarında satış fiyatının belirlenmesi esnasında hesaba dâhil edilmesi ise dönemi 34.125,00 TL kar ile kapatmasına olanak sağlayacaktır.
Örneğimizde ihmal edilen diğer gelir tablosu kalemleri de faaliyet sonucuna doğrudan etki edeceği unutulmamalıdır.
SON DAKİKA! ÖSYM Sınav Takvimi Yayınlandı!
