Pandemiden Sonra Ekonominin Durumu Ne Olacak? Şimdi Ne Yapmalıyız?
Önce Çin’in Wuhan Kentinde başlayıp ülkemizi ve dünyayı etkisi altına alan Covit-19 salgını yüzbinlerce insanı öldürdü, bir milyondan fazla insanı hasta etti. Etkisi hala geçmemişken şimdi de ülkelerde ekonomik etkisi hissedilmeye başladı.
Covit-19 Salgını sadece sağlığımızı tehdit etmiyor, aynı zamanda hayatı, yaşayış tarzımızı, ekonomik yapıları, hatta ve hatta para birimlerini ve çeşitlerini bile etkilemeye başladı.
Salgının ne zaman sona ereceğini öngörebilen dünyada bir uzman malesef yok. Bu aşamada Allah’a dua edelim ki Salgın öncelikle ülkemizi ve tüm insanlığı terk edip gitsin. İnsanlığa daha büyük hasar vermesin.
Ülkemizle gurur duyuyorum. Salgının başladığı ilk aylardan itibaren gerekli tedbirleri adım adım bilimin ışığında aldı. Ve ülkemize salgın teğet geçti diyebiliriz. Bizim kendimize has özverili doktorlarımız ve Bilim Kurulumuz sayesinde ölen vatandaşımız dört binlerde kaldı.
Salgın sağlığımızdan çok Dünya Ekonomilerini etkilemeye başladı. En iyi diye adlandırdığımız ABD, İNGİLTERE, ALMANYA ve AVRUPA ÜLKELERİ bu salgından ekonomik olarak da çok etkilendiler. Asıl reel etkileri 6-24 ay içerisinde daha derin hissedeceklerdir.
Gelişmiş ekonomiler bu denli büyük çaplı bir ekonomik krizi gelecek 100 yılda beklemiyorlardı. Onlar Dünyada ırkları bir birine düşürerek Savaş Ekonomisi yürütüyorlar ve bu Savaş Ekonomisi üzerinden servetlerine servet katıyorlardı. Allah’ın izniyle bu dönen bitti. Yeni bir Çağ Başlıyor. Haberiniz olsun.
Türkiye’de Salgınla yaptığı mücadeleyi, Salgının Ekonomik Etkilerini azaltmak üzere, Hükümetimiz 100 milyar Liralık ekonomik paket açıklayarak başlattı. Sonra Ardı ardına tedbirler ilan etti.Ancak bu dönem 1929-1930 Ekonomik Buhranından daha derin ve uzun sürecek bir Milenyum Çağı Ekonomik Buhranıdır. Milenyum Çağı ve Dünya Ekonomilerinin tümünü etkileyecek bir Buhran başlamıştır. Bu nedenle hükümetimizin bu güne kadar aldığı tedbirler yeterli gelmeyecektir. Allah’tan ülkemizin Aile yapısı, jeopolitik konumu, kültürel değerlerimiz ve inanç yapımız insanlar arası yardımlaşma ve dayanışma gücü çok yüksek olan bir ülkedir. Bu nedeledir ki yaralarımızı kısa sürede sarmasını biliyoruz. Örneğin, kurtuluş Savaşından sonra, Çanakkale Savaşından Sonra, 17 Ağustos Depremi’nden sonra, Düzce Depremi’nden sonra, 2001 Anayasa Krizinden sonra, 2008 Ekonomik Krizinden Sonra nasıl soğuk kanlı davranıp, bu yaraları nasıl sardıysak, bu gün de hem Sağlıkla ilgili hem de Ekonomik Krizin etkilerini zamanla saracağız. Bu da Millet-Devlet el ele vererek olacaktır.
Bize göre Sağlık Sistemimizle gurur duymalıyız. Hastanelerimiz, doktorlarımız, hemşirelerimi velhasıl tüm Sağlık Ordumuz, bu savaştan galip çıkmışlardır. Sıra Ekonomi Ordumuza gelmiştir. Burda karamsarlığa düşmeden mücadele etmek zorundayız. En küçük esnaftan en büyük holdinglere kadar herkes üzerine düşen özveriyi yapmalıdırlar. Kesinlikle hiç bir kişinin fırsatçılık yapmamasını öneririz. Parası olanın, tedarikçi ödemelerini zamanında hatta daha önce ödemesini tavsiye ediyoruz. Yatırımlara ara vermemeliyiz.
Hükümetimizden de aşağıdaki hususlarda destek istiyoruz;
1-İşçilerimizin bu dönemde Kısa Çalışma Ödeneklerini düzenli odenmelidir.
2-Kısa Çalışma Ödeneği için gerekli gün sayısını 30 güne indirerek kapsamı genişletmek ve 30 günden ay çalışan perdonellere üzretsiz izin uygulanmalıdır.
3-Salgın Dönemine Kapanan işletmelere ait Kiralar % 50 olarak ödenmesi yasal zorunluluk haline getirilmelidir.
4-Salgın Döneminden itibaren 6 ay sonrasına kadarki Vergi ve SGK Borçları, 6-24 ay taksitlendirme imkanı getirilmelidir.
5-Bu dönemde yeni personel alan her işyerinin SGK primi % 50 İndirim uygulanmalıdır. Gerekirse İşkur Maaşının % 50’sini karşılamalıdır.
6-Tüm Vergi Mükelleflerinin Mart-Nisan-Mayıs-Haziran-Temmuz aylarında vermesi gereken Tüm Beyannameler ve yükümlülükler (Sadece kdv muhtasar değil) Ağustos ayına kadar verilebilmelidir.
7-Tüm Vergi Mükellefleri 2020 Mart-Nisan-Mayıs-Haziran-Temmuz ayında vermesi gereken Tüm SGK bildirim ve işlemleri Ağustos ayına kadar verilebilmelidir.
8-Mükelleflerimizin hepsine ait Gelir ve Kurumlar Vergisi Beyannameleri Temmuz ayına kadar verebilme imkanı verilmelidir.
9-Emekli maaşı veya İşsizlik ödenekleri, tüm bankalar veya ATM’lerden alınabilme ve tüm vergi ödemeleri, tüm bankalardan ödenebilme imkanı getirilmelidir.
10-Mükelleflerin Elektrik-Su ve Doğalgaz sayaç okuması 6 ay ertelenmeli, açık işletmelere sadece kıyas faturası önceki ayların ortalaması değil, ortalamasının 1/3 kadar gönderilmelidir. Çalışmayan iş yerleri ve faaliyetler için hiç fatura düzenlenmemelidir.
11-Bu dönemde Vergisini ve sgk’sını veya bildirim ve ödemelerini düzenli ödeyerek destek olan Vergi Mükelleflerine ise % 5 (Aylık) Üzerinden Erken ödeme İndirimi sağlanmalıdır.
12-Vergi Mükellefleri ve Çalışan İşçiler arasında barışın tesis edilebilmesi için, Bu dönemde Sendikal grev ve lokavt’ların yasaklanması, toplu işçi çıkartılması yasaklanmalıdır.
13-Gerekirse İl ve İlçe Bazında Karantina uygulanmalıdır.
14-Gelir ve Kurumlar Vergisi Mükellefleri için Geçici Vergi oranı % 10’a indirilmeli, bu olmuyorsa her ikisi de % 15 olmalıdır.
15-Genel kdv oranı % 10’a indirilmeli, yapılabilirse indirim mekanizması kaldırılarak % 1’e düşürülmelidir.
16-Salgın Nedeniyle sosyal yardım yapan Gelir ve Kurumlar Vergisi mükelleflerine Vergiden İndirim imkanı getirilmelidir.
17-Döviz kuru dalgalanmaları için Merkez Bankası ve Bankaları Denetleme Kurumu aktif rol almalıdır. Spikülatif hareketler cezalandırılmalıdır.
18-Bankalardaki TL ve Döviz mevduatların garanti edilmesi ve Vatandaşın yastık altındaki TL, Döviz ve Altının ekonomiye katılmalıdır.
19-Merkez Bankası sonsuz para basması önlenmeli, Milli paranın değer kaybetmesi önlenmelidir.
Görüşlerimizin dikkate alınmasını, aksi takdirde Esnaf, sanatkar ve vergi mükellefi olan kişi ve kurum kalmayacaktır.
Böylece mükellef ve Hükümet el ele verip yapılabilecekler konusunda gerekli hassasiyeti göstererek yürümelidir. Aksi halde hem vatandaş, hem de hükümet zarar görecek, ülkemiz güç kaybedecektir.
Koronasız ve Ekonomik sıkıntıların geçtiği Güzel ve Sağlıklı günler dilerim.
AHMET GÜNDÜZ
Yeminli Mali Müşavir
Bağımsız Denetçi
