İsteğe Bağlı Prim Öderken Son Yedi Yıl Hesabına Dikkat

Soru: 8 Mart 1977 doğumluyum. SSK başlangıç tarihim çıraklık olarak 20 Ekim 1992, ilk prim girişim 1 Haziran 2000 ve 6755 gün prim ödemem var. Bunlara göre emeklilik şartlarım nedir?

Şu anki işyerimden ayrılsam kıdem tazminatı alabilir miyim? Ya da prim yetmiyorsa askerlik borçlanması yaparak tazminat alabilir miyim? Son olarak, primim şu anda asgari ücret üzerinden ödeniyor. Yüksek prim yatacak iş bulsam ya da şu anki işyerinde yatırılsa emekli maaşını etkiler mi? Serkan YURDUMİNSANI

Cevap: Çırak sigortasında emeklilik primi ödenmediğinden emeklilik açısından sigorta başlangıcı sayılmıyor. 1 Haziran 2000 başlangıcınıza göre emekli olmak için; 7000 gün prim ödeme ve 60 yaş şartlarına tabisiniz. 245 gün daha prim ödeyerek priminizi 7000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. İşinizden priminizi 7000 güne tamamlayacağınız tarihte kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Prim eksiğinizi de askerlik borçlanmasıyla tamamlamanız mümkün.

Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmışsanız 9 ayını borçlanmanız halinde, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5975 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olursunuz. Priminiz yeterli olduğundan borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 58 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Askerliğinizi borçlandıktan sonra işinizden kıdem tazminatı alarak ayrılabilirsiniz. Emekli olacağınız tarihe kadar (58 veya 60 yaşı dolduracağınız tarihe kadar) yüksek kazanç üstünden prim ödeme emekli aylığınızı artırır.

İSTEĞE BAĞLI PRİM ÖDERKEN SON YEDİ YIL HESABINA DİKKAT

Soru: 1968 doğumlu bayanım. SSK giriş tarihim 3 Ekim 1990’dır. 1996-2000 arası toplam 1640 gün Bağkur’a prim ödemem var. SSK’ya da 2940 gün prim ödemem var. Eylül 2019’da isteğe bağlı olarak prim ödemeye başladım. İsteğe bağlı olarak 223 gün prim ödemem oldu. Ne zaman emekli olurum? 4A’dan mı yoksa 4B’den mi emekli olurum? Emeklilik şartlarım 47 yaş, 20 yıl, 5450 gün. VİLDAN

Cevap: Primi ödenen son yedi yıl (son 2520 gün prim ödemesi içinde) fazla prim ödenen sigortalılık statüsünden, prim ödemeleri eşitse son olarak tabi olunan sigortalılık statüsünden emekli olunuyor. Şayet son 2520 gün priminiz içinde SSK’ya daha fazla prim ödemişseniz SSK şartlarıyla emekli olacaksınız. SSK’da emekli olmak için belirttiğiniz gibi, 20 yıl sigortalılık süresi, 5450 gün prim ödeme ve 47 yaş şartlarına tabisiniz.

647 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5450 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz. İsteğe bağlı prim ödemesi Bağkur’a sayıldığından, isteğe bağlı olarak prim öderken son yedi yıl hesabına çok dikkat etmeniz gerek. Şayet son yedi yılda Bağkur’a fazla prim ödemişseniz toplam prim ödemenizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 56 yaşınızı dolduracağınız tarihte Bağkur’dan emekli olabilirsiniz.

MALULEN EMEKLİLİK ŞARTLARI NELERDİR?

Soru: 1989 doğumlum. İlk SSK başlangıç tarihim 2008 olup toplamda 1200 gün prim ödemem var. Bundan 1.5 yıl önce şeker hastalığından dolayı sağ bacağım diz altından kesildi ve şu anda yüzde 71 oranında engelliyim. Malulen emekli olabilir miyim? Veya nasıl emekli olabilirim? Volkan AKÇAY

Cevap: Malulen emekli olmak için; 10 yıl sigortalılık süresi 1800 gün prim ödeme ve en az yüzde 60 oranında işgücü kaybı aranıyor. Şayet ilk defa sigortalı olduğunuz tarihte malul derecesinde (yüzde 60 oranında) işgücü kaybınız yoksa 600 gün daha prim ödeyerek priminizi 1800 güne tamamlamanız şartıyla, raporunuzu ve tıbbi eklerini inceleyecek olan Sosyal Güvenlik Kurumu Sağlık Kurulu malul olduğunuza karar verirse, malulen emekli olabilirsiniz.

Sonuç 1800 gün priminiz olmadığından bugün için malulen emekli olamazsınız. Ancak 600 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 1800 güne tamamlayacağınız tarihte malulen emekli olmanız mümkün olabilir.

18 YAŞ ÖNCESİ SİGORTALIK SAYILMIYOR MU?

Soru: 3 Ağustos 1978 doğumluyum. İlk sigorta başlangıcım 17 yaşındayken 1 Eylül 1995 tarihindedir. Hizmet dökümünde bu bilgiler gözükmekte ama emeklilik için baktığımda sigorta başlangıç tarihi olarak 3 Ağustos 1996 gözükmektedir. 18 yaş öncesi SSK başlangıcım emekliliğe sayılmıyor mu? Hasan YILDIRIM

Cevap: 1 Eylül 1995 girişinizde adınıza prim ödemesi varsa, emeklilik şartlarınız bu tarihe göre belirlenir. Şayet bu tarihte adınıza prim ödenmişse, emekli olmak için; 25 yıl sigortalılık süresi, 5750 gün prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabisiniz.

Emeklilikte aranan şartların sağlanıp sağlanmadığı hesap edilirken, sigorta başlangıç tarihi olarak 18 yaşınızı doldurduğunuz 3 Ağustos 1996 tarihi dikkate alınacak. Ancak bunun hiçbir önemi yok. Çünkü emeklilik şartlarınız 1 Eylül 1995’e göre belirleniyor. Ayrıca 55 yaşını dolduracağınız 3 Ağustos 2033’te 25 yıllık sigortalılık sürenizi çoktan doldurmuş olacaksınız.

DÜŞÜKLÜĞÜN NEDENİ 2001’E GÖRE HESAPLANIP 2018’DE ÖDENMESİDİR

Soru: Babam 23 sene 4 ay PTT kurumunda dağıtıcı olarak çalıştı. Atılan bir iftira sonucu ceza dosyası sahtecilik ama cezaevi tahliye kağıdında görevi ihmal ve suistimal yazan suçtan 2 sene ağır ceza aldı. 1991 infaz yasasından yaralanarak 1997 yılında 4 ay 24 gün cezaevinde yattı. Tahliye olduktan sonra geri kalan 20 ayını özel sektörde SSK’lı olarak çalışarak 2001 yılında Emekli Sandığı’ndan emekli oldu. Ancak emekli ikramiyesini alamadı. SGK’ya yazılı başvuruda bulunduk.

Ancak 2016 yılı sonunda bize ‘ödenmez ancak mahkeme kararıyla tekrar değerlendirilir’ yazısı gönderildi. Biz de 2016 yılı sonunda Ankara 14. Bölge İdare Mahkemesi’ne dava açtık. Ancak mahkeme talebimize ret yönünde karar verdi. Kararı temyiz ettik. Temyiz talebimiz 19 Nisan 2018 tarihinde 11. İdare Dava Dairesi’nce kabul edildi. Mahkeme idareye başvuru tarihinden itibaren hesaplanacak yasal süre ile birlikte ikramiyemizin ödenmesine karar verdi. Kuruma yazılı dilekçe ile müracaat ettim.

1 Temmuz 2001 tarihinden itibaren ikramiye hesaplaması yapılarak 7/4 derecesinden 23 tam yıla 6.024,97 TL ikramiye ve 3.464,44 TL yasal faiz ile 9.489,41 TL ikramiye ödediler. Ama ben bunun az olduğunu düşünerek yazılı müracaat yaptım. Bana 23 yıl üzerinden hesaplama yapıldığına dair yazı gönderdiler. Sonuç olarak, 17 yıllık yasal faiz ile beraber 9 bin TL ikramiyenin az olduğu düşüncesindeyiz. Yeniden dava açabilir miyiz? Acaba size göre bu tutar doğru mudur? E.T.

Cevap: Sosyal Güvenlik Kurumu uygulaması ile konuya ilişkin olarak açılan davalar neticesinde verilen yargı kararları çerçevesinde, 2018 yılında babanıza; emekli olduğu 2001 yılındaki geçerli memur maaş katsayısı ve diğer katsayılar üzerinden emekli ikramiyesi hesaplanarak, mahkeme kararı gereğince hesaplanan yasal faizi ile birlikte ödeme yapılmış.

Babanız gibi emekli olduktan uzunca bir süre sonra mahkeme kararı ile emekli ikramiyesine hak kazananların emekli ikramiyesi bu şekilde hesaplanıyor. Emekli ikramiyesinin düşüklüğünün nedeni, 2018’de ödenen emekli ikramiyesinin 2001 yılında geçerli katsayılara göre hesaplanmasından kaynaklanıyor. Maalesef uygulama bu yönde. Geciken süre için emekli ikramiyesine yasal faiz hesaplandığından dava açsanız da bir sonuç alamayacağınız kanısındayız.

PRİM 5400 GÜNE TAMAMLANACAK

Soru: 12 Ocak 1965 doğumlu annem bu zamana kadar kısa süre tekstil işinde çalıştı ama sigorta yapmadılar. İlk sigortası 8 Temmuz 2019’da yapıldı. Şu an hâlâ çalışıyor. Emekli olmak için kaç yaşına kadar çalışması gerek? Ferdi TEKGÜL

Cevap: Anneniz yaş haddinden emekli olmak için; 5400 gün prim ödeme ve 61 yaş şartlarına tabi. Annenizin yaş sorunu olmadığından ara vermeden prim ödemesine devam etmesi halinde primini 5400 güne tamamlayacağı 8 Temmuz 2034’te emekli olabilir.

TAŞERON İŞÇİNİN ÖDENMEYEN ÜCRETİNİ KİM ÖDEYECEK?

Soru: Bir belediyeden köprü yapım işi alan müteahhitlik firmasında, taşeron olarak köprü yapım işinde çalışıyorum. Firma iki aydır ücretimizi ödemiyor. Belediye ‘biz de karışamayız’ diyor. Ortada kaldık. Ücretimizi nasıl alacağız? Daha da ödenmezse işten ayrılsak işsiz kalacağız. Ödenir umuduyla ve başka iş bulamayız korkusuyla işi de bırakamıyoruz. DAVUT

Cevap: Alt işverene iş yaptıran işveren; taşeron işçilerin ücretlerinin ödenip ödenmediğini, işçinin başvurusu üzerine veya aylık olarak resen kontrol etmek ve varsa ödenmeyen ücretleri hak edişlerinden keserek işçilerin banka hesabına yatırmak zorundadır. İş Kanunu uyarınca kamu makamlarının ve asıl işverenlerin; hak edişlerden işçilerin ödenmeyen ücretlerini keserek işçiye ödeme yükümlülüğü bulunuyor.

Bu kapsamda kamu kurumları, mahalli idareler veya kamu iktisadi teşebbüsleri yahut özel kanuna veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesine dayanılarak kurulan banka ve kuruluşlar, asıl işverenler müteahhide verdikleri her türlü bina, köprü, hat ve yol inşası gibi yapım ve onarım işlerinde çalışan işçilerden müteahhit veya taşeronlarca ücretleri ödenmeyenlerin bulunup bulunmadığının kontrolü ya da ücreti ödenmeyen işçinin başvurusu üzerine, ücretleri ödenmeyen varsa müteahhitten veya taşeronlardan istenecek bordrolara göre bu ücretleri bunların hak edişlerinden ödemek zorundadır.

Hatta bunun için; hakediş ödeneceği zaman işyerinde şantiye şefliği, işyeri ilan tahtası veya işçilerin toplu bulunduğu yerler gibi işçilerin görebileceği yerlere yazılı ilan asılmak suretiyle duyuru yapılması gerekiyor. Ücret alacağı olan işçilerin her hakediş dönemi için olan ücret alacaklarının üç aylık tutarına kadar idareler sorumlu olup, üç aydan fazlası için sorumlulukları bulunmuyor. Ödenmeyen ücretleriniz için vakit geçirmeden ilgili belediyeye başvurun ve hak edişlerden kesilerek ücretinizin ödenmesini talep edin.

Ekrem Sarısu / Posta Gazetesi

• Facebook'ta Paylaş
• Twitter'da Paylaş