Dış Ticaretin Finansmanında Alternatif Bir Ödeme Yöntemi: Barter
Son dönemde dalgalanan döviz kurlarının dış ticaret yapan firmaları olumsuz etkilediğini söyleyebiliriz. Özellikle ithalat yapan şirketler, lojistik maliyetlerinden, ödeyecekleri vergiye kadar birçok parametreyi döviz cinsinden hesapladığı için kurlarda yaşanacak artışından olumsuz etkileniyor ve öngörülmeyen maliyetler ile karşılaşıyor.
Her ne kadar döviz kurundaki artışın cari açığa etkisi yadsınamaz bir gerçek olsa da, ihracatı ithalata bağımlı olan ülkemizde kur artışları ihracatçı şirketleri de olumsuz etkilediği göz ardı edilmemeli. Zira kur artışları ihracatçılarımızın maliyetlerini dolaylı yönden de artırıyor.
Durum böyle olunca, yükselen kurlardan etkilenmeden dış ticareti finanse etmek birçok şirketin birinci önceliği haline gelmeye başladı. Tam da bu noktada, dış ticarette alternatif bir ödeme yöntemi ön plana çıkıyor: Barter.
Barter Nedir?
Barter, en basit tanımla takas yani malın mal ile değişimi daha açık bir ifade ile takas olarak tanımlanabilir. Her ne kadar barter özü itibariyle takas olarak tanımlansa da ancak dış ticaretteki uygulaması günlük hayattaki karşılığından biraz daha farklı. Dış ticarette Barter, Barter sistemine taraf şirketlerin kendi aralarında yapacakları dış ticarette ihracatın ithalat ile karşılanması şeklinde tanımlanabilir.
Barter Sistemi Nasıl Çalışır?
Barter sisteminde, sistemi organize eden bir organizatör şirket bulunmakta ve bu şirkete barter şirketi denilmektedir.
Barter sisteminde ticaret yapmak isteyen şirketlerden oluşan bir market söz konusu olup, bu alana barter havuzu denir. Sisteme girmek isteyen şirketler barter şirketi ile üyelik sözleşmesi imzalamaktadır. Barter havuzunda alıcı ve satıcı şirketler bir araya gelmekte, ticarete konu eşyaların fiyatları ve vadeleri konusunda anlaşarak karşılıklı ticaret yapmaktadırlar.
Barter sisteminde para kullanılmadığı için eşya ihraç eden şirketler alacaklı, eşya ithal eden şirketler ise borçlu olarak konumlanacaktır. Belirlenen vade içerisinde borç ve alacak hesapları kapatılmaktadır.
Ticarete konu eşyalar arasındaki fiyat farklılıklarının söz konusu olması durumunda ise aradaki fark uluslararası alanda kabul gören döviz cinsinden ödenebilmektedir.
Sonuç Olarak…
Dünya ticaretinin azımsanmayacak kısmı barter sistemi ile gerçekleştirilmektedir. Barter sisteminde eşyanın eşya ile takası söz konusu olduğu için sisteme dahil olan şirketler eşya satmak için eşya almak zorunda kalmakta ve bu durum da karşılıklı ticarete neden olmaktadır.
Barter sisteminde para çok sınırlı kullanıldığı için döviz dalgalanmalarından ticaret yapan şirketlerin etkilenmesi sınırlı oluyor.
Barter sistemi, kur dalgalanmalarından etkilenmek istemeyen şirketler için alternatif bir ödeme şekli olarak kullanılabilecek bir enstrüman olduğunu söyleyebiliriz.
Hakan Uçak / KPMG Vergi
Geçici Vergide Kaosa Çözüm Var mı?
Çalışan Emekliler Muafiyetten Yararlanabilir Mi?
